Page 12 - Gujurly 2017

atly işinde Ata Taganyň «Saragt galasy» romanynyň iň gyzykly pursaty bolan, ýagny
Gowşut hanyň Täçgök serdar bilen bilelikde küşt oýnunyň kömegi bilen egindeşini
halas edýändigini görkezýän bir parçany suratlandyrýar. Sergä gelen tomaşaçylaryň
her birini Zakirjan Babaýewiň «Lukman hekim» atly monumental nakgaş eseri aýratyn
hem özüne çekip, onda Gündogaryň belli alymy, pelsepeçisi we lukmany bilen bagly
rowaýatyň mazmuny açylýar. Kompozisiýanyň merkezinde dermanlyk ösümliklerden
hanyň ogluna derman berip duran Ibn Sinanyň keşbi berlipdir. Eseriň sag gapdalynda
hanyň hyzmatkärleri we kürside oturan hanyň özi, çep gapdalynda bolsa dürli halklaryň
lukmanlarynyň şekilleri çekilipdir. Altynsow, goňur, gyrmyzy reňkleriň öwüşginleriniň
agdyklyk etmegi gahrymanlaryň tolgundyryjy ýagdaýyny duýmaga ýardam berýär.
Grafika kafedrasynyň gujurly ýaşlary hem sporta bolan höwesini görkezipdirler.
Dünýägözel Akyniýazowanyň «Tans sporty», Mähri Welmyradowanyň «Suwda
ýüzmek» ýaly grafika eserleri nakgaşlyk erkinligi, ruhubelentligi bilen tapawutlanyp,
işleri monumental nakgaşlygynyň keşp çözgüdi bilen ýakynlaşdyrýar. Gülaýym
Rejepowanyň «Tans sporty. Çagalar» we Atamyrat Çaryýewiň «Welosport» ýaly eserleri
tomaşaçylaryň ünsüni durmuşylygy we akýürekliligi bilen özüne çekip, Türkmenistanyň
ýaş nesliniň sport durmuşyndaky pursatlaryna esaslanýar. Döwletgeldi Gurbanow
grafika listinde ak-garanyň oýnuny ussatlyk bilen peýdalanyp, inçe çyzyklar bilen
küşt oýnuny pelsepewi taýdan açmagy başarypdyr. Ahalteke bedewleriniň syratly
keşpleriniň we olaryň çalt hereketleriniň gözelligini Gyzylgül Hudaýberdiýewanyň «At
çapyşyk» atly grafika eserinde hakykylyk bilen görkezilýär.
Sport temasy ýaş heýkeltaraşlaryň eserlerinde hem öz şöhlelenmesini tapypdyr.
Basketbol, ýeňil atletika, sambo, tans, küşt, gimnastika ýaly sport görnüşleriniň
türgenleriniň iň dartgynly pursatlaryny, daşyndan çala görünýän ýüz-gözüň hereketini,
bedeniň myşsalarynyň oýnuny, elleriň we aýaklaryň myşsalarynyň dartgynlygynda
şöhlelendirip, olaryň gözelligi ýagty-kölegäniň oýny bilen üsti ýetirilip, bütewi çeper
keşbi döredýär. Ýaş heýkeltaraşlaryň peýdalanýan çeper dili özboluşly bolup, sport
temasyny açmaklyga wajyp usul bolup hyzmat edipdir.
Türkmenistanyň medeni mirasy Serdar Agaýewiň «Küştdepdi», Suraý Kerkiýewanyň
«Harmandäli» eserlerinde öz beýany tapyp, esasy üns däpleri şekillendirmekligi talyplaryň
olaryň manysyny aňmagyna, milli häsiýetiň, halk dessurlarynyň, garaýyşlarynyň we
adatlarynyň özboluşlylygyny görkezmäge berlipdir. VI ýylyň talyby Maksat Nurmetow
Türkmenistanyň taryhyna esaslanyp, 1040-njy ýylyň Daňdanakan söweşini açýan
özboluşly heýkel kompozisiýasyny döredipdir. Munuň üçin ol küşt tagtasyny peýdalanyp,
emeli mermerde Gaznawylar we Seljuklar döwletleriniň goşunyny alamatlandyrýan
heýkeljiklerini döredipdir. Begmyrat Akynow görnükli opera aýdymçysy Atageldi
Garýagdyýewiň portretini ýerine ýetirmek bilen, onuň daşky keşbini we ruhy dünýäsini
şöhlelendiripdir.
Türkmenistanyň ýaş arhitektorlarynyň kompozisiýalarynda milli äheňleriň
şöhlelenmesini diňe bir desgalaryň çeper bezeginde däl-de, eýsem giňişlik
göwrümleriň ulanylyşynda hem aýdyň görünýär. Şeýle hem olaryň häzirki zaman
arhitekturasy boýunça ýerine ýetirilen taslamalarynda eklektizmiň giň peýdalanyşyna
bolan ymtylmasy, ýagny dürli akymlaryň sazlaşygy we stilistik bezeginiň erkin
seçip almasy görünýär. Serdar Nurmuhammedowyň «Atçylyk akademiýa», Ýusup
Orazmämmedowyň «Bedew muzeýi», Pälwanberdi Nuryýewiň «Bedew uniwersiteti»,
Mekan Baýryýewiň «Sport muzeýi», Aýlar Gurbangylyjowanyň «Häzirki zaman sungatyň
muzeýi» ýaly taslamalarynda jemgyýetçilik binalaryň özboluşly kompozisiýalary
görkezilipdir.
Ýaş suratkeş-dizaýnerler geljekde häzirki zaman senagat önümçiliginiň işine
girişjekdigini göz öňüne tutup, sergide olar döwrebaplyk, täzelik, peýdalylyk,
konstruktiwlik we tygşytlylyk ýaly esaslaryna daýanýan önümleriň taslamalaryny,

12